Wagony pasażerskie 2 klasy standardu Y produkcji polskiej rodziny 111A oraz pochodne

Wagony rodziny 111A zostały zaprojektowane w oparciu o standard UIC Y [1],[2] : cechują się długością całkowitą 24,5 metra i posiadają 10 ośmiomiejscowych przedziałów 2 klasy.

W trakcie produkcji wprowadzano zmiany w konstrukcji wagonów oraz ich wyposażeniu, nadając nowe oznaczenia typów.
Od lat 90-tych XX wieku, wraz z naprawami (szczególnie obejmującymi wymianę okien, drzwi oraz instalację ogrzewania nawiewnego), następowało zamazanie różnic funkcjonalnych i wyglądu zewnętrznego, bez zmian oznaczeń wagonów. Jeszcze większy chaos spowodowały modernizacje po roku 2000, które wprowadziły nowe typy oparte nie na cechach konstrukcjnych, a na przeznaczeniu wagonów (do czego zasadniczo służy opis serii wagonu). Do takich należą 111Arow (ze stojakami do rowerów) czy 111Ainw (do przewozu osób na wózkach inwalidzkich). Najnowszą praktyką jest oznaczanie przebudowanych wagonów typami posiadającymi aktualne świadectwa dopuszczenia do ruchu w celu zaoszczędzenia procesu certyfikacji. Pomyłki i uproszczenia w opisie wagonów dodatkowo utrudniają klasyfikację. W związku z powyższymi czynnikami obecnie typ fabryczny ma często jedynie znaczenie symboliczne, zaś aktualny zakres numeracyjny (lub w niektórych przypadkach indywidualne numery) najlepiej opisuje cechy wagonów.

Z zewnątrz wagony rodziny 111A wyróżniają się liczbą okien: 10 pełnej wielkości (oryginalnie prostokątne, po modernizacjach zaokrąglone i niektóre nieotwierane) + 2 mniejsze w toaletach/przedsionkach, poszczególne typy wyrózniają się przede wszystkim kształtem dolnej krawędzi pudła (od 111Ac z PFW i 111Ag z HCP prosta, wcześniej podwinięta [7]), liczbą stopni wejściowych (3 od 111Ah, wcześniej 2), uchwytów promowych, konstrukcją dachu (gładki/ryflowany), liczbą i rozmieszczeniem wywietrzników dachowych, obecnością i kształtem wlotu powietrza instalacji ogrzewania nawiewnego oraz urządzeniami podwozia. W niektórych typach zastosowano wózki inne niż 4ANc.

Oprócz wagonów produkcji polskiej spotkać można także wagony 2 klasy standardu Y z Niemiec.

Zestawienie fabrycznych typów rodziny 111A  [3], [4], [5], [6], [7], [8], [9] , [10] :
Typ sztuk lata
produkcji
producent ogrzewanie dach stopnie uchwyty
promowe
uwagi
111A 215 1967-1971 PFW parowe i elektryczne gładki 2
podwinięta dolna krawędź pudła
111Ab 213 1971-1972 PFW parowe i elektryczne wielosystemowe gładki 2/0
podwinięta dolna krawędź pudła,dla ruchu międzynarodowego
111Ac 301 1973-1975 PFW elektryczne jednonapięciowe (3000V) gładki 2 2 przy drzwiach do ruchu krajowego
111Ad

PFW parowe i elektryczne gładki 2

111Af
1974 PFW elektryczne nawiewne dwukanałowe gładki 2
do składu ekspresu Odra
111Ag
1977-1978 HCP parowe i elektryczne gładki 2 6
111Ah  538 1979-1986 PFW
gładki 3 6 (wzmocnione)
111Ap 236 1982-1985, 1989 HCP parowe i elektryczne gładki/ryflowany 3 6 (zwykłe/ wzmocnione) dzwi wejściowe bez przetłoczenia pod klamką, seria Bwxzde
111Ar 10 1987 PFW elektryczne nawiewne gładki 3 2 (przy drzwiach) wózki 4ANhe-6
111As 196 1983-1985 HCP parowe i elektryczne gładki/ryflowany 3 2 (nad końcami wózków) seria Bdu
111At  3 1985-1986 PFW elektryczne nawiewne gładki 3 6 (wzmocnione) wózki 4ANhe-6, po modernizacji jako 111Ar
111Au 125 1984-1986 HCP elektryczne konwekcyjne (jednonapięciowe) ryflowany 3 2 (nad końcami wózków) wagon osobowy uproszczony bez ogrzewania parowego, seria Bdu
111Aw 360 1986-1988 HCP elektryczne nawiewne (wielonapięciowe) ryflowany 3 4  (zwykłe/ wzmocnione) seria Bdun
111Ax 30 1989 HCP nawiewne parowe i elektryczne (wielonap.) ryflowany 3 4 (wzmocnione) seria Bdun, numery 20-10 xxx
111Ay 90 1988-1989 HCP elektryczne nawiewne 
(jednonapięciowe)
ryflowany 3 4 (wzmocnione) seria Bdun-x
141A  200 1990-1992 HCP
ryflowany 3


Nowe typy po modernizacjach:
111A-2 - po modernizacji wagonów 111Aw - program SPOT
111Ainw - po modernizacji wagonów z rodziny 112A - program SPOT
111Alux - po modernizacji wagonów z rodziny 111A
111Arow - po modernizacji wagonów z rodziny 110A i 111A

Od roku 2010

Ze względu na liczebność, większość wagonów pasażerskich 2 klasy w Polsce to konstrukcje z rodziny 111A. PKP IC posiada nowocześniejsze wagony standardu UIC Z oraz wagony gruntownie zmodernizowane po roku 2010, jednak w obsłudze pociągów spotykanych na linii do Szklarskiej Poręby Górnej (należących do kategorii TLK) nie są one spotykane. Od 2010 roku wagony PKP IC otrzymywały nowe, szaro-niebieskie malowanie.

W obsłudzie pociągów Przewozów Regionalnych od grudnia 2013 można było spotkać gruntownie zmodernizowane wagony 111A/112A oznaczone nowymi typami 161A,162A,163A (IR Mamry). Od grudnia 2014 Kamieńczyk jest planowo zestawiony wyłącznie z takich wagonów.

W rozkładzie jazdy 14.12.2014 - 12.12.2015 w pociągach TLK Karkonosze/Śnieżka spotkać można było wagony 2 klasy rodziny 111A:
111Ah 51 51 20-70 054-3 B10nouz

111Aw 51 51 20-70 478-5 B10nouz

111Ah 51 51 20-70 865-3 B10ou

111Ap 50 51 20-78 633-8 B10ouz
111Ap 50 51 20-78 690-8 B10ouz

111Ap 50 51 29-78 054-8 B9ouv
111Ap 51 51 29-70 059-4 B9ouv

111As 50 51 29-78 035-7 B9ouv
111As 50 51 29-78 040-7 B9ouv

111Au 50 51 20-78 617-1 B10nouz
111Ah 50 51 20-78 618-9 B10nouz
111Au 50 51 20-78 620-5 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 075-8 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 082-4 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 083-2 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 085-7 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 091-5 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 093-1 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 094-9 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 095-6 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 096-4 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 101-2 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 103-8 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 109-5 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 113-7 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 114-5 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 120-2 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 123-6 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 127-7 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 128-5 B10nouz
141A 57 51 20-78 415-3 B10nouz

111Arow 50 51 84-78 012-8 B9nopuvz
111Arow 50 51 84-78 019-3 B9nopuvz
111Arow 50 51 84-78 020-1 B9nopuvz
111Arow 50 51 84-78 022-7 B9nopuvz
111Arow 50 51 84-70 023-3 B9nopuvz
111Arow 50 51 84-70 035-7 B9nopuvz
111Arow 50 51 84-70 054-8 B9nopuvz
111Arow 50 51 84-70 059-7 B9nopuvz











W rozkładzie jazdy 13.12.2015 - 10.12.2016 w pociągu TLK Aurora spotkać można było wagony 2 klasy rodziny 111A:
111Au 50 51 20-78 014-1 B10ou Wrocław
111Au 50 51 20-78 034-9 B10ou
111Ah 50 51 20-78 600-7 B10nou
111Au 50 51 20-78 614-8 B10nouz
111Ah 50 51 20-78 616-3 B10nouz
111Ap 50 51 20-78 704-7 B10ou
111Ah 51 51 20-71 046-9 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 075-8 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 080-8 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 082-4 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 094-9 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 116-0 B10nouz
111A-2 51 51 20-71 123-6 B10nouz
111ALux 51 51 20-70 816-6 B10nouz
111ALux 51 51 20-70 832-3 B10nou

141A 57 51 20-78 404-7 B10nouz
141A 57 51 20-78 661-2 B10nouz




Zdjęcia wagonów 111A w galerii KwSzP.Info:

[1] http://inforail.pl/typy-wagonow-pasazerskich-wedlug-uic_more_55632.html
[2] http://www.trainz.pl/_forum/viewtopic.php?t=1814
[3] Paweł Terczyński. Pafawag – kronika produkcji. „Świat Kolei”. 10/2005, s. 18-23
[4] http://www.wgk.cal.pl/details.php?image_id=8870#comments
[5] http://www.vagonweb.cz/popisy/popisy.php?k=PKPIC_Y
[6] Ryszard Rusak Od Pafawagu do Bombardiera EmiPress, Łódź 2005 s. 52
[7] http://www.wgk.cal.pl/details.php?image_id=11527#comments
[8] http://www.wgk.cal.pl/details.php?image_id=15880#comments
[9] http://kolej.krb.com.pl/mw62/rozdz5.html
[10] http://www.wgk.cal.pl/details.php?image_id=9037#comments

Licencja Creative Commons  Treść strony dostępna na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska

Aktualizacja 10.03.2016